Kierowcy, którzy w tamtym tygodniu byli uczestnikami karambolu na krajowej S1, s± ju¿ w trakcie likwidacji szkód. Czy w zwi±zku z niecodziennymi okoliczno¶ciami wypadku (a¿ 57 uczestników zdarzenia), powinni spodziewaæ siê oni nietypowego procesu likwidacji?
Ubezpieczyciele zgodnie powtarzaj±, ¿e w Polsce nie obowi±zuj± ¿adne specjalne przepisy, które warunkowa³yby likwidacjê szkód powsta³ych w wyniku karambolu. „W pañstwach europejskich o rozwiniêtej sieci autostrad istniej± procedury, które stosuje siê w przypadku zdarzeñ, w których bierze udzia³ wiele pojazdów. W Polsce – likwidacja tego typu szkód odbywa siê na zasadach ogólnych wynikaj±cych z kodeksu cywilnego” – informuje Jolanta Szyszko, ekspert Liberty Direct.
Zarówno szkody z obowi±zkowych, jak i dobrowolnych ubezpieczeñ komunikacyjnych s± likwidowane zgodnie z ustaw± (OC) i ogólnymi warunkami ubezpieczenia (AC).
Nie ma tak¿e ustawowego domniemania dotycz±cego winy za wypadek. Podstaw± do ustalenia odpowiedzialno¶ci poszczególnych uczestników wypadku jest przede wszystkim notatka policyjna.
W przypadku takich wypadków, jak ten na S1, gdzie w gêstej mgle, na ¶liskiej nawierzchni jezdni lub w innych niesprzyjaj±cych warunkach samochody wpadaj± na siebie niczym kostki domina, ka¿dy z kierowców uczestnicz±cy w karambolu jest równocze¶nie winny i poszkodowany. „
Sekwencja czasowa takiego zdarzenia sprawia, ¿e kolejne naje¿d¿aj±ce pojazdy s± zazwyczaj kolejnymi sprawcami” – podkre¶la Pawe³ Ptaszyñski, Dyrektor Departamentu Likwidacji Szkód Komunikacyjnych TUiR WARTA.
„W takiej sytuacji mo¿e byæ wielu poszkodowanych oraz wielu sprawców, tj. osoba uznana wzglêdem danego posiadacza pojazdu za poszkodowanego mo¿e byæ jednocze¶nie sprawc± wypadku wobec innego posiadacza” – precyzuje problem Marek Baran z Allianz.
Za szkody, które my wyrz±dzili¶my (najczê¶ciej chodzi o uszkodzenie pojazdu przed nami) zostanie wyp³acone odszkodowanie z naszej polisy OC, za¶ analogicznie za szkody nam wyrz±dzone (przewa¿nie – uszkodzenie ty³u naszego pojazdu) – z ubezpieczenia kierowcy jad±cego za nami.
„Je¿eli poszkodowany w wypadku zg³asza szkodê do ubezpieczyciela domniemanego sprawcy wypadku, wówczas Allianz ustala, czy ubezpieczony w Allianz od OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ponosi winê za wypadek oraz czy poszkodowany/ zg³aszaj±cy roszczenie nie przyczyni³ siê do tego wypadku (a je¿eli tak, to w jakim zakresie). Allianz ocenia te¿,
za jaki zakres uszkodzeñ odpowiada ubezpieczony w Allianz wzglêdem konkretnego poszkodowanego. Jest to szczególnie istotne w przypadku zderzenia siê wielu pojazdów” – wyja¶nia Marek Baran.
W uprzywilejowanej sytuacji s± posiadacze polis autocasco, którzy mog± naprawiæ samochód ze swojego AC, a nastêpnie, po ustaleniu przez ubezpieczyciela zakresu odpowiedzialno¶ci za uszkodzenia, regresem ¶ci±gn±æ odpowiedni± kwotê odszkodowania z OC sprawcy.
By mo¿liwe by³o szczegó³owe wskazanie zakresu odpowiedzialno¶ci poszczególnych kierowców uczestnicz±cych w karambolu, konieczne jest odtworzenie przez Policjê przebiegu ca³ego zdarzenia.
Agnieszka D±browska, Mened¿er Zespo³u Likwidacji Szkód z Ubezpieczeñ Indywidualnych w Generali podkre¶la, ¿e kluczowe w takich sprawach s±: dok³adne oglêdziny miejsca zdarzenia i wspó³praca miêdzy towarzystwami. „
Niestety zdarzaj± siê przypadki, które nie pozwalaj± na jednoznaczne ustalenie stopnia odpowiedzialno¶ci za zdarzenie. Rol± likwidatora jest staranne zebranie materia³ów dowodowych w postaci zdjêæ miejsca zdarzenia, zdjêæ pojazdów, zeznañ stron uczestnicz±cych w zdarzeniu oraz przeprowadzenie analizy materia³u z zachowaniem nale¿ytej staranno¶ci, czêsto we wspó³pracy z innymi zak³adami ubezpieczeñ, do których szkody bêd±ce efektem danego karambolu zosta³y równie¿ zg³oszone” – t³umaczy.
A jak d³ugo w podobnych przypadkach trwa likwidacja szkody? Czy towarzystwa stosuj± jakie¶ specjalne procedury w takich sprawach? Stanowiska ubezpieczycieli s± ró¿ne. Poni¿ej przedstawiamy trzy zupe³nie inne podej¶cia do analizowanej sytuacji.
Allianz:
„Nie ma specjalnych procedur dotycz±cych likwidacji szkód powsta³ych w trakcie karambolu. Ze wzglêdu na konkretn± sytuacjê, gdy jest wielu poszkodowanych (np. MTK w Katowicach 2006), ubezpieczyciel mo¿e podj±æ decyzjê o
przyspieszonym procesie likwidacyjnym”.
Generali:
„Proces likwidacji szkody wynikaj±cej z karambolu z praktycznego punktu widzenia jest zwi±zany z konieczno¶ci± przeprowadzenia bardziej pracoch³onnego, a tym samym zazwyczaj czasoch³onnego postêpowania wyja¶niaj±cego. Oznacza to, ¿e sposób likwidacji szkody, determinowany jej skomplikowanym charakterem, w okre¶lonych przypadkach
mo¿e byæ d³u¿szy ni¿ oczekiwany”.
Uniqa:
„Stosowane s± standardowe procedury likwidacji szkód. Fakt, i¿ mamy do czynienia z karambolem, czyli zdarzeniem drogowym, w którym uczestniczy wiêksza liczba pojazdów (powy¿ej piêciu) mo¿e, ale nie musi wp³ywaæ na czas likwidacji. Zale¿y on przede wszystkim od szybko¶ci przeprowadzenia oglêdzin pojazdów, ustalenia odpowiedzialno¶ci, zebrania niezbêdnej dokumentacji.
Kluczow± kwesti± pozostaje te¿ ustalenie czy bêdziemy mieæ do czynienia ze szkod± na poje¼dzie, czy te¿ pojawi± siê roszczenia w zwi±zku ze szkod± na osobie”.
Proces likwidacji szkód mo¿e zostaæ wyd³u¿ony przez procesy s±dowe, wszczête przez osoby niezgadzaj±ce siê z ustalonym przez policjê czy ubezpieczyciela sprawstwem wypadku.
Olga ¯arnowiecka